యామావిక ---తాత్పర్య సహితం
శ్రీ గురుభ్యో నమః ౹శ్రీ మహా గణపతయేనమః౹ శ్రీ మాత్రే నమః ౹ మాతృదేవో భవ ౹ పితృ దేవో భవ౹
సదాశివ సమారంభాం శంకరాచార్య మధ్యమాం
అస్మదాచార్య పర్యంతాం వందే గురు పరంపరాం.౹౹
జిహ్వాగ్రే వసతుమే వాణీం కరాగ్రే లక్ష్మీం
బాలాం మమ హృదయం చిరం తిష్టాం
త్రికరణాం సర్వమ్ త్వమేవార్పణం శివే౹౹
నా ఉపాస్య దేవత యైన శ్రీ లలితా పరాభట్టారికకు
నన్ను ఆదరించి ఆశీర్వదించిన గురవర్యులకు
ఈ రీతిగా తీర్చి దిద్దిన తల్లిదండ్రులకు ఈ సమాజానికి
శిరస్సు వంచి వినమ్రంగా నమస్కరిస్తున్నాను.
బ్రహ్మశ్రీ తాడేపల్లి రాఘవ నారాయణ శాస్త్రి గారిచే విరచింపబడిన యామావిక అనే కావ్యాన్ని సులభ గ్రాహ్యంగా సరళ మైన తెలుగులో తాత్పర్య సహితంగా మీ ముందు ఉంచే భాగ్యం నాకు దక్కింది.
రోజుకి మూడు పద్యాల వరకూ భావసహితంగా ఉంచుతూ అక్కడక్కడా అవసరం అనుకుంటే కొంత వివరంతో అందించే పూనిక నాది. బుధులు, విజ్ఞులు పరిశీలించి ఎప్పటికప్పుడు తమ యమూల్యమైన అభిప్రాయాలను తెలియ జేసి గుణదోషములను చూపించిన తదనుగుణంగా ముందడుగు పడగలదు.
యామావిక అంటే ఏమిటి:
హింసి ధాతో స్సింహ శబ్దో వశకాంతౌ శివః స్మృతః
వర్ణ వ్యత్యయత స్సిద్ధౌ పశ్యకః కశ్యపో యధా.
హింసి >> సింహ గా వశి >> శివ గా పశ్యకః >> కశ్యప గా మార్పు చెంది ఉత్పన్నమైన శబ్దముల వలెనే 'కవి మాయ' అనే మాటలను వర్ణ వ్యత్యయము చేయగా యామావిక అని సాధించ వచ్చు. యామ + అవిక = యామావిక.
యామ అనగా శరీరమే ఒక సాధనముగా ఉన్న యోగాంగము. అవిక అనగా వజ్రము కనుక శరీరమే ఒక సాధనంగా మలచబడిన వజ్ర తుల్యమైన యోగాంగమే యామావిక అని గ్రహించవలసినది.
ప్రధమ ప్రకరణం
యామావిక ---- సందర్భం
శా.
శ్రీ విద్యా మహనీయ యోగమున నిర్ణిక్తాంతరంబైన చే
తోఽవస్థానమున్ నిరంతరము సోహంహంస భావంబుతో
భావింపంబడు నమ్మేహేశ్వర పరబ్రహ్మమ్ము మమ్మేలు స
త్యావష్టంభ సుఖానుభూతి భవ భావాభావ భాసమ్ములన్. ౧
శ్రీ విద్య యనెడి ఒక మహా యోగము వలన పరిశుభ్రము నందిన హృదయం నందు నిరంతరం ఆత్మయే పరమాత్మ అనే అద్వైత స్ఫూర్తితో తలంపబడే ఆ మహేశ్వర పరబ్రహ్మము సాత్విక సుఖానుభూతికి ఆధారమై శివద్యోతములచే మమ్ము పరిపాలించును.
పూర్వజన్మ సుకృత పుష్టిచే కొందరికి ఉపాసనానురక్తి ప్రసాదింప బడుతుంది. అనేక దేవతలకు ప్రత్యేక ఉపాసనా మార్గాలున్నాయి. అందులో శ్రీ విద్య ఉత్తమోత్తమంగా చెప్పబడింది. 'ఆత్మ విద్యా మహా విద్యా శ్రీ విద్యా' అని లలితా సహస్ర నామావళిలో శ్రీ విద్యను మోక్ష విద్యగా చెప్పబడింది. అందుకే 'విద్యానాం కాది రుత్తమం' అని ఆర్యోక్తి. జగన్మాత అయిన ముగురమ్మల యమ్మ శ్రీ లలితా పరాభట్టారికా ఉపాసనయే కాది/హాది విద్య. అదే శ్రీ విద్య.
అటువంటి శ్రీ విద్యోపాసనచే హృదయ కమలము నందు అద్వైత భావం నిరంతరం వెలుగులీనుతూ ఉంటుంది. ఏమిటి ఆ అద్వైత భావం అంటే సోహం అనే భావన. సోహం అంటే అతడే నేను అనగా ఆత్మయే పరమాత్మ. జీవుడే దేవుడు.
ఈ ఆత్మను యోగ విదులు హంస అంటారు. ఇందులో హం పురుష ప్రతీక అయితే స ప్రకృతి ప్రతీక. ఈ రెండింటి కలయికచే సృష్టి క్రమము ఏర్పడుచున్నది.
వేదాంత సారమంతా రెండు మాటల్లో చెప్పమంటే సోహం హంసః అని చెబుతారు. ఆ అద్వైత స్వరూపమే పరబ్రహ్మము.
ఉ.
వందన మందుకొమ్ము జనవత్సల! స్వాస్థిత చందవోల్పురీ
మందిర మందిరా వినెదె?మా మనవిం దఱియే యటైనరా
జ్యేందిరతో మదాది జనయిత్రి యవామగ వామతో మహా
నందముతో మముంగని మనంబిడుమీ దెస జెన్న కేశవా.౨
చందోలు అనే ఊరిలో వెలసిన ఓ చెన్న కేశవా! పితృవాత్సల్యంతో మా జోతలు అందుకో. కొంచెం మా మనవి వింటావా? అటులైనచో శ్రీ దేవి (లక్ష్మి) భూదేవి సహితంగా మహానందంతో ఉన్న నీవు మావంక చూచే తలంపు కూడా జేయుము. కాస్త మావైపు కూడా మనస్సు పెట్టుము.
చం.
కృతి నయి మీ కృతంబున స్వకీర్తికరిం కృతి నీదలంచితిన్
గతి గొనుమయ్య దీన మదఘంబు లెడల్ప గదయ్య యౌతకా
దృతుల వహింపబోక పొలితిన్ బొలతిన్ గయికో గదయ్య యా
నతులొనరింతు నన్యములు నా తరమా హరి చెన్నకేశవా.౩
ఓ చెన్నకేశవా! మీరిచ్చిన దానితో కృతకృత్యుడనై నాకు కూడా పేరుండేలాగున ఒక కావ్యము వ్రాసి నీ కీయ దలచితిని. ఆదరంగా స్వీకరించవయ్యా. వరదక్షిణ / వరకట్నం కోసం పట్టుబట్టక కావ్య కన్యను పరిగ్రహించు. దీనితో నా పాపాలను పరిహరించవయ్యా. నిన్ను స్తుతించుట కన్న వేరేమి చేయగలను?
చం.
మునుపొక సారి కుంచవరమన్ పురమున్ బనిగల్గి చేర బో
యిన నది మాఖ మందు భవదీప్సితమౌ తిథీ యౌట గృష్ణలో
మునగగ బోవు మాన్య జన పుంజము నన్నును జీర వారితో
ననుగతి వల్లభా పురము నధ్వమునన్ పడిబోవుచున్నెడన్.
ఇదివర కొకమారు కుంచవరం గ్రామంలో ఏదో పనిబడి పోవుచుంటిని. అది మాఘమాసం. ఆరోజు పవిత్రమైన తిథి కావడంతో కృష్ణా నదిలో పుణ్య స్నానాలు చేస్తున్న మహనీయులు నన్ను పిలవడంతో వారిని అనుగమించాను. ఆ రకంగా వల్లభాపురం పోవుచుండగా
కం.
శ్రీ మహితుడు వేదాన్తము
రామస్వామి యను ఘనుడు ప్రథితుడు కొల్లూ
ర్గ్రామాగతు డవధాని
మహామహు డల భాగవతుల యన్వయజుండున్.
గీ.
సూర్యనారాయణాఖ్యుండు శుద్ధ చరితు
డేను పుట్టు పూర్వోత్తరంబుల నెఱుగ గాని
వాసుదేవాభిధుడు బుధవర్యుడొండు
గాగ నలువుల మేము నీ కథల దవిలి.
శ్రీ వేదాంతం రామస్వామి అనే ప్రముఖులు కొల్లూరు గ్రమానికి అతథి వచ్చిన అవధినిగారు భాగవతుల సూర్యనారాయణ గారూ ఓకరికొకరం అంతగా పరిచయం లేకున్నా పండితుడైన వాసుదేవశాస్త్రి ఒకడూ మేము నలువులమము అమ్మా నీ కథలు చెప్పుకుంటూ పోతూ ఉండగా
గీ.
అర్థి నొకళొకొళుల కేమొ యనుచు వినుచు
కాలమధ్వమ్మటు గ్రమింప ఘనుడు నుడివె
వాసుదేవ శాస్త్రీంద్రుడు భవ్యగాధ
తెలుగు సేసె మహారాష్ట్ర దేశభాష.
ఒకరు చెప్పినది మిగిలిన వారు అలాగా అంటూ వింటూ దోవలో కాలం గడుస్తుండగా వాసుదేవ శాస్త్రిగారు మరాఠీ భాషలోని అమ్మ గాధలను తెలుగులోకి అనువదించారని రామస్వామి గారన్నారు.
గీ.
దానికి సగర్భయై ప్రతిభాసమెనసి
నా ప్రతిభ తన్వి గనియె సంతతి కృతి నిటు
లగుట దత్సృతి వివరింతు నవధరింపు
మఖిల జగదీశ! యస్మత్పురాధివేశ.
ఓ అఖిల జగదీశా చెన్నకేశవా! ఆ మాట వినగానే నాకున్న ప్రతిభా విశేషమునకు తనివి దీర నా మనసులో ఒక బీజం పడి యీ కావ్యంగా జనించింది. అదంతా వివరంగా చెబుతాను. అవధరింపుము.
సీ.
"మధురా విజయ కృతి" మాలిమి నొసగితి
గురుడైన నాగలింగునకు కవికి
హనుమ కిచ్చితిని సీతమ్మ కోర్కికి "సత్య
నారాయణ మహత్వ" నామ గాధ
"కళ్యాణ కైవర్తకము" సతీర్థ్యుండని
పిశుపాటి కులున కర్పించితి రతి
"రామకథామృతార్థము" పితృపాదుల
తో పరతత్త్వమందు నిడ గంటి
తే.గీ.
" దత్త భాగవత" మను గ్రంథంబు నిన్న
మొన్న లింగోద్భవస్వామి కెన్న గూర్చి
నేడు నీ కిడుచుంటి ననింద్య దీని
వాడ నున్నావు నీవు నా వాడ వగుచు.
గురువుగారైన నాగలింగం గారికి "మధురా విజయం"
ను, సీతమ్మ కోర్కెగా హనుమకు "సత్యనారాయణ మహాత్వము" ను, సహపాఠి యైన పీశుపాటికి "కళ్యాణ కైవర్తకము", పితృపాదులకు పరతత్త్వమందుటకు గాను "రామకథామృతార్థము"ను, లింగోద్భవస్వామికి " దత్త భాగవతము"ను ఇదివఱకు సమర్పించితిని. ఓ చెన్నకేశవా నీవు నా వాడవని ఈ కృతి నీకీయ దలంచితిని.
గీ.
అర్థకాముడ గాను నీ కప్పగించు
చుంటి గైకొనుమయ్య యీ యుత్తమ కృతి
నోలి నాకేల నీ యోలి యో లలితుడ
వీడు నావా డనుము చాలు వెర వెనయుదు.౧౦
స్వామీ! ధనాపేక్ష తో ఈ కావ్య కన్యను నీకీయుట లేదు. వీడు నావాడు అని నీవనుకుంటే చాలు. అదే నాకు జీవనోపాయం కాగలదు. నీ వద్ద కన్యాశుల్కం నా కెందుకు. అందుకే అందుకోవయ్యా యీ ఉత్తమ కృతిని.
ఉ.
చంచల కాదు కా దచల సన్నకు నేనియు నీల కాదు స్వ
భ్యంచిత కావ్యకన్య యిది యన్ని విథంబుల నిన్ను గొల్చి మె
ప్పించు ననుం గృతార్థు డనిపించు వహించు యశో భరంబు నీ
మంచికి దీని గొంచు గనుమా సుఖసంతతి జెన్నకేశవా.౧౧
ఓ చెన్నకేశవా! ఈ కన్య అటు చంచల యైన లక్ష్మియూ కాదు ఇటు కదలని అచలయైన గిరిజయూ నీలయూ కాదు. ఆదరణీయమైన కావ్య కన్య. ఇది అనేక విథాలుగా నిన్ను మెప్పించి నన్ను కృతార్థుడ చేయగలదు. కీర్తి వహించగలదు.దీనిని స్వీకరించి సుఖ సంతతి కనవయ్యా.
ఉ.
వందలు వేలునుం గలరు వల్లభ లంచు నెఱింగి యుండి య
స్పందమతిం గృతిప్రమద సద్గుణ నీత డొసంగినా డటం
చెందును దక్షిణత్వ మది యేర్పడ నేలిన జాలు జాలుదూన్
ముందర పేర్గడించిన సుపుణ్యుల మించగ జెన్నకేశవా.౧౨
ఓ చెన్నకేశవా! ఇప్పటికే అనేకమంది కన్యలను స్వీకరించి యున్ననూ మంచి పరిపుష్టిగా నున్న సద్గుణ సంపన్న యైన యీమెను దాక్షిణ్యముతో యేలుకొంటే చాలు. ఇంతకుముందు పేరొందిన పుణ్య చరితులను మించిపోగలను.
కం.
శ్రీ మాన్య మజ్జనక పా
దామోదిత మిత్ర కృష్ణమాచార్యపద
ప్రామాణికాచార్య! యోగ
క్షేమావహ నామ! చెన్నకేశవా. ౧౩
ఓ చెన్నకేశవా! మా మాతామహులకు ప్రీతిపాత్రులైనట్టి
భక్తుల యోగక్షేమాలను జూచు కొనువాడను పేరుబొందినవాడవు నీవు.
వ. అవధరింపు మస్మత్త్రయికి వాసుదేవ శాస్త్రి ఇట్లనియె.౧౪.
వినుము. మా మువ్వురితో వాసుదేవ శాస్త్రి యీ విధంగా అన్నారు.
గీ.
నాభి సరసీజమున నొక నందను గని
యతని పనికిని సాహాయ్య మాచరింప
సరసు లరసులు సనక హృత్సరసిజముల
గాముని సృజించి పెట్టు చిద్ఘను తలంతు. ౧౫
నాభి కమలము నుండి పుట్టిన బ్రహ్మను చూచి యాతని పనికి సహాయపడుటకు గాను సనకాదుల హృదయ కమలములందు మన్మథుని సృజించిన చిద్ఘనుడవైన నిన్ను తలంచెదను.
శా.
శ్రీ రూఢంబు శరీరిపాపభర దారిద్ర్యానుసంధాయకం
బారామవ్రతతీవితాన రమణీయానోకహానీక మా
ర్యారబ్దాధ్వరభూనిఖాతశతయూపామేయ భాగ్యమ్ము కా
వేరీ తీరము భాసిలున్ సకలపృథ్వీభాగసౌభాగ్య మై. ౧౬
కావేరీ తీరము సంపదలు మొలకెత్తు నేలతో జీవుల పాపకర్మలచే దరిద్రమునకు తోడైననూ ఆ తటిని తోటలలో ఆర్యా మహాదేవిచే ఆరంభింపబడి భూమిలో పాతబడిన శతయూపమనదగు వృక్షమునకు అల్లుకున్న లత వలె భూమండల మంతకు సౌభాగ్య మనునట్లు ప్రకాశించు చున్నది.
శా.
ఆ కావేరి తటాంచలమ్మున సహస్రాంశుండు పద్మిన్వయ
ప్రాకట్యంబు వహించు వేల నడిచెన్ బాభాసమానుండు యో
గ్యా కారుండల భోగిభోగశయు ముఖ్యమ్మైన చుట్టమ్ము నా
నాకుల్ తీవలు గోచియున్ రశనలై యంగాళి రంజింపగన్.౧౭
ఓ సాయం సమయాన దినకరుడు ప్రొద్దువాలే వేళ ఆయనకు చుట్టము వలె తోడుగా ఒక యోగి ఒంటిమీద ఆకులు తీవెలు గోచీ మొలనూలుగా కలవాడై అచట నడచుచుండెను.
ఒక యోగి ----- సంచారము
కం.
ఏ పగిదినొ? యెపు డెందో?
నీ పద మొకసారి తలచి ని న్నధమర్ణుం
గా పురుషు డైన జేయున్
శ్రీ పతి! మోక్షమ్మతనికి సిద్ధింపదొకో? ౨౮
ఓ లక్ష్మీపతీ! ఆ యోగి ఎప్పుడో ఏ రకంగానో నిన్ను స్మరిస్తూ ఋణగ్రస్తుడై ఉండవచ్చు. దుష్టుడు కావచ్చు. అతనికి మోక్షము సిద్ధించదా?
మ.
చలదూర్మి ప్రచయం బగాధమగు సంసార ప్రవాహంబునం
గల యావర్తములైన జన్మ తతులన్ గాసిల్లు కీటంబు నీ
విలసత్కారుణికత్వ మూత గొని సద్వృత్తిం దరిం జేరు గా
ని లవంబేని స్వతంత్రతం బెరయ దన్నిద్రాత్మ! విట్ఠల్ప్రభూ. ౨౦
పెద్ద పెద్ద అలలకు నిలయమైన చాలా లోతైన కల్లోల కడలి వంటి సంసార తాపత్రయములో అనేక జన్మలనుభవించిన పురుగు కూడా నీ కరుణా కటాక్షము చేత సన్మార్గంలో నీ దరి చేరును గాని తనంత తాను స్వతంత్రంగా నిన్ను చేరలేదు కదా ఓ నిర్ణిద్రుడైన విఠలా.
మ.
అఖిలంబున్ భవదీయ వైభవ మనన్యంబుల్ నభోధారుణీ
ముఖ భూతంబులు భౌతికంబు లని సంబోధించు వేదాన్తముల్
సుఖదుఃఖంబులు బంధమోక్షములు నీశుండైన నీ కున్నవే
నిఖిలంబున్ దన బుద్ధిచే గుడుచు గానీ ప్రాణి విట్ఠల్ప్రభూ. ౨౦
ఓ విట్ఠలా!ప్రభూ! ఈ సృష్టిలో సమస్తమును నీ యొక్క అనన్యమైన వైభవముచే ఏర్పడినవే. ఈ భూమ్యాకాశ ములందలి వాని నన్నిటినీ వేదాంతములలో భౌతికము లనిరి. జీవి తన బుద్ధికి తోచినట్టు గానే ప్రవర్తించును. ఈశ్వరుడవైన నీకు సుఖదుఃఖాలు బంధ ప్రతిబంధకాలు నీకు లేవు కదా.
కం.
బహు తృణ మవు సంసారం
బహి శయన! యశాశ్వత మని యాత్మ నెఱిగియున్
బహుల రజః కలనంబున
బహు శ్రుతులె దారి తప్పు వార లధీశా.౨౧
ఓ ప్రభూ! శేషశాయి! గడ్డి బరక వంటి ఈ సంసారం అశాశ్వతమని తెలిసి కూడా రజోగుణము వలన అన్నీ తెలిసిన వారు కూడా దారి తప్పెదరు.
ఒక కన్య
మ.
అని భక్త్యున్నతి మై గగుర్ప మహితధ్యానోల్లస త్పారవ
శ్య నిరూఢిన్ సకలోర్వరన్ మఱచి నిత్యానందుడై వోవు నా
మునిముఖ్యుం డెదురం గనుంగొనె నొగిన్ బూబోడి నొక్కర్తు న
వ్వనితారత్నము చాకచక్యము నుతింపన్ రాదు శేషాహికిన్.౨౨
భక్తితో ఒడలు గగుర్పొడచునట్లుండి తన ధ్యాన పారవశ్యంలో ఈ జగతినే మఱచి నిరంతరం ఆనందంలో ఓలలాడుతూ పోవుచున్న ఆ మునివర్యుడు తన కెదురుగా ఒక సుతిమెత్తనైన పూబోడిని చూచెను. ఆమె చాకచక్యమును కేశవుడు కూడా లెక్కించలేడు.
సీ.
లేడిచూపుల లీల లే జూపులను జేయు
చొప్పున నొప్పెడు చూపుకోపు
మాలూరఫల మెన్న మా ఫల మే యను
మాద్రి నెసగు కుచమండలమ్ము
సరసీజమా? యిది సరజ మే పొమ్మను
చంద మొందిన మోము చందమామ
చిగురు చెల్వం బన జిరుచెల్వ మని యొత్తి
నట్టు బిట్టలరెడు నంఘ్రి యుగళి
ఆ.వె.
యంగభంగి గాగ నక్షర తత్త్వంబు
నెఱుగువారి భంగపఱచుటెంత?
యన్ని యెడల నున్న యక్షరమ్మునె మాటు
చేయ బూను చాన చేతి కింక.౨౩
ఆమె లేడి వలె లేలేత చూపులను చూస్తోంది. ఏపుగ ఎదిగిన ఫలముల బోలు స్థన యుగళము తోను
ముఖము పద్మము వంటిదా కాదు అప్పుడే విరిసిన తామర అన్నట్లు ఉండే చందమామ లా ఉంది. పాదములు నునులేతగా అందం అనే పూత పూసినట్లుగా ఉన్నాయి. శాశ్వతమైనదానిని మాటు పెట్టుటయే పని యైనచో అంగభంగమైనపుడు అక్షరమైనదేదో తెలిసిన వారినైననూ భంగపరచడం కష్టమా?
ఆ.వె.
అచటి కొమ్మలందు నాకోమ్మ నొకకొమ్మ
గా దలచి యోగి కడచి నడచె
లోష్ఠ కాంచనములలో భేద మెఱుగని
విరతు మతికి నిదియు వింత యౌనె. ౨౪
అచట ఉన్న వారందరిలో ఆమె కూడా ఒకతె యని అనుకొని ఆ యోగి వెడలి పోయెను. మట్టికీ బంగారానికీ తేడా చూడని విరక్తుడైన వానికి ఈమె ఈమె సోయగాలు వింత అగునా? ఏమైనా ఆగునా?
ఉ.
ఉల్లము గొల్లవోవ నల యుగ్మలి తిగ్మరుచిపరకాశు డౌ
నల్ల మునీంద్రు గాంచి తన యంగము లంగజు చేతదూల మే
నెల్ల జెమర్ప నోర్పు సెడ నెంచె మనంబున వీని పాద సం
పల్లవ మేని లేని యగపల్లవమా? యసి శంబరాలికిన్.౨౫
ఆ వనిత తన హృదయము దోచుకోబడినదై వేడిగా వాడిగా ఉన్న ఆ యోగిని చూసి మన్మథ తాపానికి గురియై శరీరమంతా చెమటచే తడిసినదై సహనము లేక ఈ శరీరం అతని గొప్పదైన పాద స్పర్శ పొందనిచో నాది అదో పాదమా మన్మథునికి ఓ కత్తిగాని.
మ.
కమలాకాముకు కామనీయకము రాకా యామినీ నాయకో
త్తము సాకల్యము మారు చారుతర తాత్పర్య మర్థాంగజా
ని మహత్త్వం బజునోజముం బెనుచు మౌనిప్రఖ్యు సేవారతిన్
కమనీయం బగుగాత మామకము భాగ్యం బెందు యోగ్యంబనన్. ౨౬
కమలాకరుడైన సూర్యుని అందమూ పున్నమి రేరాజైన చంద్రుని సకలత్వము మారిపోవా మన్మథుని మహత్వం ముందు. ఆ విష్ణువు తేజస్సును కూడా త్రుంచగలదు. ఆ యోగి సేవలో నా యొక్క భాగ్యము యోగ్యమై కమనీయమై వరలు గాక.
కం.
ఏవిధమున నేనియు నే
నీ వశివరు నాత్మవశ సుఖేచ్ఛు నొనర్తున్
భావము పూనిన కృతుల క
భావం బన గల్గునే శుభం బగుననుచున్.౨౭
ఏ తీరు నైనా ఈ ముని వర్యుని ఇంద్రియ నిగ్రహుని నాకు నచ్చిన వాడు కనుక సుఖేచ్జ కలుగు నట్లు చేతును.
మనసులో పూనిక ఉండాలే గాని నిరాదరణను జయించటకు వీలుకాదా. శుభమే కలుగును.
చం.
తలచి చలించి లేచి కలితంబగు జూపు పరిభ్రమింప ని
శ్చలు నతని న్విలాసశతసంస్తుతపాశ నిబద్ధు జేయ నెం
చి లలన గూర్చు చెయ్వులు వచింపగ వచ్చునె ?మెచ్చవచ్చు బో
వలచిన వారికిన్ తగు నుపాయములం గలవే? యపాయముల్.౨౮
ఆమె అటులనుకొని లేచి అర్థమైంది అన్నట్లు కనులు కదలించి ఎలాగైనా ఆ యోగిని తనూ విలిస పాశములలో చిక్కునట్లు చేయ నిశ్చయీంచుకొని ఆమె చేసే చేష్టలు ఏమని చెప్పగలము? వలపు వెల్లువలో బడ్డవారికి ఎన్ని ఉపాయాలో. మెచ్చుకోవచ్చు. యపాయములుండునా?
మ.
తన వాల్జూపుల చొక్కు మందునకు జెందన్ రాక లీలాలతా
వనిపాతంబున కోటు వోక నిజ నిర్వేశం బపేక్షింపకే
చను యోగిన్ వల జేర్ప వచ్చు వల నిచ్చం బెచ్చు యోజించుచున్
వనితారత్నము నూత్నహార లతికా వక్షోజ విక్షోభయై.౨౯
ఆ వనితామణి తన వాలు చూపులకు చిక్కక ఇచ్చవచ్చినట్లు తిరుగుచున్న ఆ యోగిని ఏ రకంగా వలలో వేసుకోవాలనే ఆలోచనలతో అంతర్మధనంతో మరో నూతన హారముల తీవె ఎదపై కదలాడగా భంగపడకుండా యోచించుచున్నది.
ఉ.
కట్టిన పట్టు పుట్టము వికాసము భాసుర మై రహింప నౌ
దట్టపు మేని కాంతి పయి దారటలాడెడు గుబ్బిగుబ్బలన్
దొట్టిన చాయ హార రుచియున్ కను బ్రామగ మౌనినాథు నా
కట్టి యెదిర్చి దోయిలి చొకారము మీఱ నమర్చి యాప్తితోన్.౩౦
చక్కని ఆమె శరీర కాంతిపై కట్టుకున్న పట్టు చీర అందంగా అలరారుతూ ఉంటే మెడలోని హారముల చాయ చనుదోయిపై తారటలాడుతుంటే ఆ మునిపుంగవుని ఆకట్టుకుని అందంగా దోసిలి యొగ్గి ప్రేమగా.
కం. సుమనః ప్రియభానా! నుత
దమ! శాంతిసుఖ ప్రకామదా! యోగకలా
కమనీయక! పావన సం
గమ! కూర్తు ననాథనాథ! కైమోడుపులన్. ౩౧
ఓ పావనమూర్తీ! ఓ మంచిమనస్సుతో హిథమొనర్చువాడా! నుతింప దగినవాడా! శాంతి సుఖాధికముల నిచ్చువాడా! ఓ యోగిపుంగవా! అనాథనాథా! నీకివే నా జోతలు.
కం.
అని య క్కొమ సాగిలి మ్రొ
క్కిన కనుగొని మౌనివరు డొగిన్ సాదరుడై
యనితర సాధారణ పతి
జనవాల్లభ్యం బెనయుము చానా! యనియెన్. ౩౨
అట్లు ఆ వనిత సాగిలపడి నమస్కరించగా ఆదరంగా చూచిన మునివర్యుడు నీకు భర్త మరియు జనుల ప్రేమాభిమానాలు మెండుగా కలుగు గాక అని దీవించెను.
గీ.
పుడమి రజము పయోధర భూమి నెఱయ
లేచి నిలిచి ప్రకాశించె లేమ యపుడు
మౌనివర్యుని పై గొన్న మమత కతన
నల్లనల్లన దాద్రూప్య మమరి నట్లు. ౩౩
అలా నమస్కరించి లేచిన వక్షోజములపై కాస్త మట్టి యంటుకొన్నదై లేచి నిలబడగా ఆయన మీద మమకారము వలన ఎడనెడ ఆయనతో అల్లుకు పోయినట్లుగా అనిపించింది.
భోగినీ ---- యోగి సంవాదము
ఉ.
పన్నిన ప్రేమ బంధమున పై బడి తేని దలంక డిట్టె యీ
సన్నలకు న్విలాసముల చాయకు లోబడువాడె? వీడు సం
పన్న తపః ప్రభావు డతివా! మనకిచ్చట సిగ్గు లగ్గె ముం
దున్నది పో రసం బనుచు నూరక మారుడు వోర నారియున్. ౩౪
ఓ అతివా! నీవేదైనా పన్నాగము పన్నితే ఏమోగానీ ఈ నీ చిలిపి చేష్టలకు లోబడతాడా? మహా తపస్సంపన్నుడు. ఈ సిగ్గులూ ఏదో మేలు కొరకే. అయినా ముందున్నది అసలైన పోరు. మన్మథుడు ఊరకే వదలునా.
ఉ.
యోగి వతంస! నా జని యథోచిత మయ్యె భవద్దయాప్తి నిం
కేగతి బ్రోచెదో ? తలుప నెన్నడు తుచ్ఛ సుఖమ్ము లేను నీ
యీగి యనర్థ మైన యిల నెల్ల వడంకదె? నన్ను భోగినిన్
యోగిని జేసి యెట్లు? మహిమోజ్వల!యేల ననుగ్రహింపవే.
౩౫
ఓ యోగి పుంగవా! ఏదో మంచి పుట్టుకనే పొందాను. నీచమైన సుఖాలను కోరుకోను. నా ఈ త్యాగము వృధా అయినచో భూమి కంపించదా? నీ చేరికలో ఏలాగున బ్రోచెదవో గది. భోగినైన నన్ను యోగినిగా ఆనుగ్రవింపవయ్యా ఓ మహనీయా!
మ.
అని లో నున్నది విప్పి జెప్ప నత డ య్యజ్జాక్షి నీక్షించి యి
ట్లను లేమా! భవదీయమానస మదెట్లట్లింక గా జాలదే
మనినన్ లోకము గోడు మాని వనమధ్యంబందు జంతువ్రజం
బును బోలంగ జరించు మాకు నకటా! భోగంబు లింపౌనొకో? ౩౬
తన మనసులోని మాటలు చెప్పిన ఆ తలపుల వనితను జూచి లలనా! నీ మనస్సు అంత తేలికగా సర్దుకోలేదు. ఎంచేతనంటే ఈ లోకం పోకడను మానుకొని అడవుల్లో జంతువుల వలె మసలే మాకు భోగలమీద ఆసక్తి కలుగునా అనెను.
ఉ.
నీకున్ బోలిన వాని గాగ నెవనిన్ నిర్మించె నా ధాత సు
శ్రీ కు న్వాని వరించి జవ్వనము వాసిం జెంద సౌఖ్యంబులన్
గైకో నెంచుము నన్ను బోటి వికలుం గామాదిదూరుం జటా
నీకశ్మశ్రుభయంకరు న్వలచితేనిన్ నవ్వరే? కామినీ! ౩౭
నీకు సరితూగే వానిని ఎవరినో బ్రహ్మ సృష్టించే ఉంటాడు. అటువంటి వానిని వరించి నీ యవ్వనము తనివితీరా సుఖాలను పొందే ఆలోచన చేయాలి కాని నాలాంటి విరాగిని జడలు కట్టిన శరీరంతో కామం లేని వాడిని నువ్వు ప్రేమిస్తే లోకులు నవ్వరా?
ఉ.
తా నట యోగివర్యు డట తన్వి నొకర్తుక దెచ్చెనంట యీ
మౌనికి భిక్షసేయవలె మానిని కేమి యొనర్పగా వలెం
బూని వచింపు డంచు బొరపొచ్చెములాడు జనంబులందు నీ
కేనియు నాకునేని తలయెత్తగవచ్చు నెటుల్? తలోదరీ! ౩౮
తానొక యోగి యట. ఒకామెను కూడా తెచ్చుకున్నాడట.మరి అతనికి భిక్ష చేసినా ఆమెకు ఏంచేయాలి? అని లోకులు తేడా మాటలంటుంటే నీవైనా నేనైనా తల లెత్తుకుని తిరుగ గలమా? తలోదరీ!
కం.
అని నవ్వు వుట్ట ననుచున్
జన నెంచెడు మౌనితిలకు చందము గని యా
వనితామణి తన నెమ్మన
మున దలచె నిదంవిథముగ మురిపెము లఱుమన్. ౩౯
అని నవ్వుకుంటూ చెప్పి పో బోవుచున్న ఆ మునిని చూచి తన మనసులో ఈ విధంగా అనుకుంది.
మ.
వనితామండలి కప్రతిష్ఠ ప్రవరున్ వాంఛించి తెచ్చె న్వరూ
ధిని నే రెండవదాన నౌదునొకొ ? యీ ధీసాంద్రునిన్ గోరి నా
కును నద్దానికి సామ్యమే? తుద జలాగ్నుల్ లేవె? య ట్లేల? నా
యను వెల్లం దిలకించి వశ్యుడవు నం చావెంట దా నిట్లనెన్. ౪౦
ప్రవారాఖ్యుణ్ణి కామించి వనితాలోకానికే చెడ్డ పేరు తెచ్చింది వరూధిని. నేను ఆ కోవలో రెండవదానినేమో? వరూధినికీ నాకు పోలికా? చివరగా అనుకున్నది జరుగక పోతే నీరూ నిప్పు ఉండనే ఉన్నాయి. అయినా నా అనుకూలతలను చూచి తానెందుకు వశము కాడు అని ఇట్లనెను.
ఉ.
లోకముగోడు మాని పరలోకము నెంచి తపించు టెల్ల నా
నాకవధూసుఖాప్తికి మనం బురియాడుచు నుంట గాదె నా
థా! కరుణించి నన్దనిపి దైవతభామల నాదరించుచో
నీ కెఱుగంగరా వొకొ?మనీషితసిద్ధి విశేషసంపదల్.౪౧
ఓ నాథా! ఈ లోకంలో ఉన్నవి వద్దనుకుని పరలోకం కోసం కలవరించడమంటే ఆ స్వర్గలోక కన్యల తో సుఖించాలనే కదా. దైవతా లోకంలో స్త్రీలను కోరుకో గల నీకు ఈ ఇష్టమైన శారీరక సంపదలు తెలియనివా?
ఉ.
అన్నియు నాత్మకుం దెలిసి యక్కట మాటల మోస పుచ్చగా
జన్నె? నిను న్విధాతృడు నిజమ్ముగ నా కయి సృష్టిసేసె నే
మన్న ని కేమి?లోకమునకై విధివ్రాత దలంగవచ్చునే?
పున్నెము గట్టుకొమ్ము ననుబోటిని గాచి మునీంద్ర చంద్రమా!౪౨
ఓ మునులలో చంద్రుని వంటి వాడా! నీకు ఆత్మలో అన్నీ తెలుసు. అయినా మాటలతో మోసం చేసిపోదువే? నా కోసమే నిన్ను సృష్టించినాడు ఆ బ్రహ్మ. లోకం కోసం విధివ్రాత ను కాదనగలమా? నన్ను పరిగ్రహించి పుణ్యం కట్టుకోవయ్యా.
మ.
తనకుం దా నయి కోరి వచ్చిన లతా తన్వి న్విసర్జించె ని
మ్ముని యౌరా! రస మిట్టు లుండునె? మహామోహాప్తి నా లేమయుం
దనకై ప్రాణము వాసె గాల్పనె? తపోదాంత్యాదు లం చాడు నీ
జనవాదంబు సహింతు నెట్లు దివి కే జన్న న్మునీంద్రోత్తమా! ౪౩
ఓ ముని శ్రేష్టుడా! తనకు తానై వలచి వచ్చిన కాంతను ఈయన కాదన్నందుకు ఆమె ప్రాణత్యాగం చేసిందట. ఇంకొకరి ఉసురు పోసుకోడానికా ఈ తపస్సులూ మొదలైనవి అని లోకులు అనే మాటలు స్వర్గానికి పోయినా సహించేదెలా?
సీ.
గలమున బంగారు గొలు సిచ్చెద గాని
మొలత్రా డొనర్చు మో మునివరేణ్య!
పైట చెంగొక కొంత పంచి యిచ్చెద గాని
పిడిచుట్టు చుట్టు మో విమలహృదయ!
యుత్తరీయం బొక డుండె నిచ్ఛెద గాని
బుజము పై నుంచు మో విజిత మదన!
లలి కెంపు ముక్కు పోగుల నిచ్చెదను గాని
శ్రుతుల భూషింపు మో నుతచరిత్ర!
గీ.
చేత జెడ లెల్ల జిక్కు తీసెదను గాని
నను నియోగింపు మింక నో యనఘమూర్తి!
చేరి నిరతంబు సేవ సేసెదను గాని
మదనసామ్రాజ్య మేలు మో మాననీయ! ౪౪
ఓ మునీంద్రా! నా గళసీమ నున్న బంగారు గొలుసు నిస్తాను. మొలత్రాడుగా కట్టుకో. అలాగే నా పైటచెంగు కొంత పంచి ఇస్తాను. లుంగీ లా కట్టుకో. నాదగ్గర ఉత్తరీయం ఒకటి ఉంది ఇస్తాను. భుజం మీద వేసుకో.
మంచి ఎఱ్ఱని ముక్కు పోగులు ఇస్తాను. కాస్త చెవులకు పెట్టుకో.
నీ తల చిక్కులన్నీ జాగ్రత్తగా తీస్తాను గానీ నన్ను వినియోగించుకో. ఎల్లప్పుడూ నీకు సేవ చేస్తాను గానీ నా మన్మథ సామ్రాజ్యాన్ని ఏలుకో.
మ.
తపసీ! దాపగ నేల నా మనము మత్ప్రాణంబు లేనిన్ భవ
త్కృపకుం బాత్రము లేమి సేసెదవొ? నారీహింస పాపంబు పూ
ర్వపు మౌనీంద్రులిదే తలంచికద ద్యోవారాంగనాసంగమం
బుపలాలించిరి నీ వెఱుంగవె? పురాణోక్తిప్రపంచమ్ములన్.
౪౫
ఓ మునివర్యా! నీకు పురాణ వచనాలు అవీ బాగా తెలుసుకదా! నా మనస్సునూ ప్రాణాన్ని కాదంటావా నీకు స్త్రీ హింసా పాపం అంటుకోదా? పూర్వపు మునులెందరో అందుకే కదా అప్సరసలను కాదనకుండా ఆదరించారు.
కం.
శ్రీ లలిత! బ్రతుకుదును నీ
యాలింగన మెనసి దివికి నరిగెద లేదే
నేలాగు నీట ముంచెదొ?
పాలన్ముంచెదవొ? నీదుపాలంబడితిన్. ౪౬
ఓ లలితుడా! నీ కౌగిట గౌరవించితే అది స్వర్గమే నాకు.
లేదా పాల ముంచెదవో నీట ముంచెదవో నీపాలినబడినదానిని.
కం.
అనుచున్ డగ్గుత్తిక జెం
దిన కంఠము భాష్పలవము నెనసిన కనులుం
గన క్రొత్త యైన వైఖరి
యను గల రుచిరాంగి జూచి యోగి యచలుడై.౪౭
కలకంఠి కంట నీటితో గద్గదస్వరముతో మరేదో కొత్తగా కనిపించుచుండగా ఆమెను చూచి యోగి కదలనివాడై
కం.
వెడనవ్వు నవ్వి యిట్లను
బడతీ! నీ నేర్పు మెచ్చవచ్చున నీ కె
వ్వడు దగు నట జూపిన నా
కడ నింకిట నిట్లు పలుకగా కాదు చుమా. ౪౮
ఆ ముని ఓ చిరునవ్వు నవ్వి ఓ వనితా! నీ మాటల నేర్పు మెచ్చుకోదగినదే. నీకు సరియైన వానిని విధాత చూపించాడు. అంచేత నా వద్ద ఇంక ఇలా మాటాడకు.
కం.
వలవని వానిన్వలచుట
వలపు తెఱంగే? మెఱుంగువాల్గంటీ! నీ
పలుకులు చిత్రతరమ్ములు
కలికి! రసాభాస మిది జగమ్మున కింపే.౪౯
ఓ కలికీ! నిన్ను ప్రేమించని వానిని నువ్వు ప్రేమించడం ఏమైనా పద్ధతా? చాలా చిత్రంగా మాటాడుతున్నావే. ఇటువంటి అనౌచిత్యము లోకానికి ఇంపగునా?
మ.
క్షణభోగ్య మ్మవు తుచ్ఛసౌఖ్యమునకా శాంతిప్రదంబౌ ప్రతి
క్షణకష్టాత్తతపఃప్రభంధమున కాశ్వాసాంతముం గూర్చి వా
రణయానా! ననుబోటి లోబడుట? నీ ప్రౌఢత్వ మే మందు? నీ
ఫణతు ల్చాలును జాలు బొమ్ము కలదే? భావం బభావంబునన్. ౫౦
ఓ గజగామినీ! ఎంతో శాంతికాముకమై నే కూర్చుకున్న తపస్సనే ప్రబంధానికి ముగింపు పలికించుటకా నాబోటి వారిని లోబరచుకోవడం? క్షణభోగ లాలసత్వమునకా ఈ తపస్సు? నీ గొప్పతనం ఏమని చెప్పనగును? నీ మాటలతీరు చాలుచాలు. లేనిదానిలో ఏదో ఉందని అపోహపడుట తగునా?
మ.
వనితా! కీకసమాంసచర్మమయ మీ వర్ష్మంబు పై పూతలే
ననలున్ సొమ్ములు నంబరంబులును సౌందర్యార్థ మేదో కదే
నను గన్బ్రామ దలంచుచుంటి వటు లౌనా? చాన! తత్త్వార్థయు
క్తిని గా కన్యుల కే మధీనులమె? పొల్తీ! వెల్తియై తక్కటా! ౫౧
ఓ వనితా! ఎముకలు మాంసము చర్మముతో కూడుకున్న ఈ శరీరం అంతా పై పూతలే. ఈ తాపము నగలు వస్త్రాలు ఇవన్నీ ఏవో అందం కోసమే కదా. నన్ను మోసగాడిలా చూస్తున్నావు కదా. నేను తత్త్వార్థ ముక్తికి అధీనుడను కాని ఇతరములకు కాదు . అంత తక్కువ వాడిని అయ్యానా?
కం.
విను మీ వబల వటం చిటు
లనుమానించెదను గాని యలివేణీ! నా
దు నియమము సెఱచు నెవ డా
తని గాల్పనె? శాప మొసగి తద్వంశముతోన్.౫౨
ఓ అలివేణీ! ఏదో అబలవు కదా అని చూస్తున్నాగాని లేకుంటే నా నియమాలను చెఱచే వారిని వారి వంశముతో సహా నాశనమగునట్లు శపించనా?
కం.
అని పోవుచున్న యమ్ముని
గనుగొనుచుం బకబక నగి కలికి వలుకు నో
మునినాథ! చిత్తగింపం
జను వధానమున మనవి శమ మమరారన్. ౫౩
అని చెప్పి పోవుచున్న ఆతని జూచి ఆమె పకపకా నవ్వి ఓ మునివరా! విన్నపం చేసినప్పుడు వినడం సబబు గాని కోపపడడం తగునా?
గీ.
క్రోధ మన గామ మనగ వైరు లివి రెండు
తపమునకు హీన మందు గ్రోధంబు సుఖము
కలుగదు వ్రతంబు చెడు గాన గామ మన్న
వ్రతము సెడినను సుఖ మఖర్వము నమర్చు. ౫౪
తపస్సునకు కామక్రోధములు అనునవి రెండు శత్రువులు. హీనపక్షంలో కోపం వలన సుఖం కలుగదు. వ్రతం చెడినా కామం వలన సుఖం అధికంగానే లభించవచ్చు.
ఆ.వె.
కామ మెందు గలదు కాకున్న మోక్షంబు
మాత్ర మెనయ వశమె? మౌని తతికి
గామి గాని మోక్షగామి కా డనెడు నా
ర్యోక్తి వినమె? క్రోధ ముఱదు గాని. ౫౫
కోరిక అనేది లేకపోతే మోక్షము ఎలా వస్తుంది? అదీ ఓ కోరికే కదా మునులకు. కామి గాని వాడు మోక్ష గామి కాడు అనే పెద్దలమాట వినడం లేదా? కాని కోపం మాత్రం తగనిది.
శ్రీ గురుభ్యో నమః ౹శ్రీ మహా గణపతయేనమః౹ శ్రీ మాత్రే నమః ౹ మాతృదేవో భవ ౹ పితృ దేవో భవ౹
సదాశివ సమారంభాం శంకరాచార్య మధ్యమాం
అస్మదాచార్య పర్యంతాం వందే గురు పరంపరాం.౹౹
జిహ్వాగ్రే వసతుమే వాణీం కరాగ్రే లక్ష్మీం
బాలాం మమ హృదయం చిరం తిష్టాం
త్రికరణాం సర్వమ్ త్వమేవార్పణం శివే౹౹
నా ఉపాస్య దేవత యైన శ్రీ లలితా పరాభట్టారికకు
నన్ను ఆదరించి ఆశీర్వదించిన గురవర్యులకు
ఈ రీతిగా తీర్చి దిద్దిన తల్లిదండ్రులకు ఈ సమాజానికి
శిరస్సు వంచి వినమ్రంగా నమస్కరిస్తున్నాను.
బ్రహ్మశ్రీ తాడేపల్లి రాఘవ నారాయణ శాస్త్రి గారిచే విరచింపబడిన యామావిక అనే కావ్యాన్ని సులభ గ్రాహ్యంగా సరళ మైన తెలుగులో తాత్పర్య సహితంగా మీ ముందు ఉంచే భాగ్యం నాకు దక్కింది.
రోజుకి మూడు పద్యాల వరకూ భావసహితంగా ఉంచుతూ అక్కడక్కడా అవసరం అనుకుంటే కొంత వివరంతో అందించే పూనిక నాది. బుధులు, విజ్ఞులు పరిశీలించి ఎప్పటికప్పుడు తమ యమూల్యమైన అభిప్రాయాలను తెలియ జేసి గుణదోషములను చూపించిన తదనుగుణంగా ముందడుగు పడగలదు.
యామావిక అంటే ఏమిటి:
హింసి ధాతో స్సింహ శబ్దో వశకాంతౌ శివః స్మృతః
వర్ణ వ్యత్యయత స్సిద్ధౌ పశ్యకః కశ్యపో యధా.
హింసి >> సింహ గా వశి >> శివ గా పశ్యకః >> కశ్యప గా మార్పు చెంది ఉత్పన్నమైన శబ్దముల వలెనే 'కవి మాయ' అనే మాటలను వర్ణ వ్యత్యయము చేయగా యామావిక అని సాధించ వచ్చు. యామ + అవిక = యామావిక.
యామ అనగా శరీరమే ఒక సాధనముగా ఉన్న యోగాంగము. అవిక అనగా వజ్రము కనుక శరీరమే ఒక సాధనంగా మలచబడిన వజ్ర తుల్యమైన యోగాంగమే యామావిక అని గ్రహించవలసినది.
ప్రధమ ప్రకరణం
యామావిక ---- సందర్భం
శా.
శ్రీ విద్యా మహనీయ యోగమున నిర్ణిక్తాంతరంబైన చే
తోఽవస్థానమున్ నిరంతరము సోహంహంస భావంబుతో
భావింపంబడు నమ్మేహేశ్వర పరబ్రహ్మమ్ము మమ్మేలు స
త్యావష్టంభ సుఖానుభూతి భవ భావాభావ భాసమ్ములన్. ౧
శ్రీ విద్య యనెడి ఒక మహా యోగము వలన పరిశుభ్రము నందిన హృదయం నందు నిరంతరం ఆత్మయే పరమాత్మ అనే అద్వైత స్ఫూర్తితో తలంపబడే ఆ మహేశ్వర పరబ్రహ్మము సాత్విక సుఖానుభూతికి ఆధారమై శివద్యోతములచే మమ్ము పరిపాలించును.
పూర్వజన్మ సుకృత పుష్టిచే కొందరికి ఉపాసనానురక్తి ప్రసాదింప బడుతుంది. అనేక దేవతలకు ప్రత్యేక ఉపాసనా మార్గాలున్నాయి. అందులో శ్రీ విద్య ఉత్తమోత్తమంగా చెప్పబడింది. 'ఆత్మ విద్యా మహా విద్యా శ్రీ విద్యా' అని లలితా సహస్ర నామావళిలో శ్రీ విద్యను మోక్ష విద్యగా చెప్పబడింది. అందుకే 'విద్యానాం కాది రుత్తమం' అని ఆర్యోక్తి. జగన్మాత అయిన ముగురమ్మల యమ్మ శ్రీ లలితా పరాభట్టారికా ఉపాసనయే కాది/హాది విద్య. అదే శ్రీ విద్య.
అటువంటి శ్రీ విద్యోపాసనచే హృదయ కమలము నందు అద్వైత భావం నిరంతరం వెలుగులీనుతూ ఉంటుంది. ఏమిటి ఆ అద్వైత భావం అంటే సోహం అనే భావన. సోహం అంటే అతడే నేను అనగా ఆత్మయే పరమాత్మ. జీవుడే దేవుడు.
ఈ ఆత్మను యోగ విదులు హంస అంటారు. ఇందులో హం పురుష ప్రతీక అయితే స ప్రకృతి ప్రతీక. ఈ రెండింటి కలయికచే సృష్టి క్రమము ఏర్పడుచున్నది.
వేదాంత సారమంతా రెండు మాటల్లో చెప్పమంటే సోహం హంసః అని చెబుతారు. ఆ అద్వైత స్వరూపమే పరబ్రహ్మము.
ఉ.
వందన మందుకొమ్ము జనవత్సల! స్వాస్థిత చందవోల్పురీ
మందిర మందిరా వినెదె?మా మనవిం దఱియే యటైనరా
జ్యేందిరతో మదాది జనయిత్రి యవామగ వామతో మహా
నందముతో మముంగని మనంబిడుమీ దెస జెన్న కేశవా.౨
చందోలు అనే ఊరిలో వెలసిన ఓ చెన్న కేశవా! పితృవాత్సల్యంతో మా జోతలు అందుకో. కొంచెం మా మనవి వింటావా? అటులైనచో శ్రీ దేవి (లక్ష్మి) భూదేవి సహితంగా మహానందంతో ఉన్న నీవు మావంక చూచే తలంపు కూడా జేయుము. కాస్త మావైపు కూడా మనస్సు పెట్టుము.
చం.
కృతి నయి మీ కృతంబున స్వకీర్తికరిం కృతి నీదలంచితిన్
గతి గొనుమయ్య దీన మదఘంబు లెడల్ప గదయ్య యౌతకా
దృతుల వహింపబోక పొలితిన్ బొలతిన్ గయికో గదయ్య యా
నతులొనరింతు నన్యములు నా తరమా హరి చెన్నకేశవా.౩
ఓ చెన్నకేశవా! మీరిచ్చిన దానితో కృతకృత్యుడనై నాకు కూడా పేరుండేలాగున ఒక కావ్యము వ్రాసి నీ కీయ దలచితిని. ఆదరంగా స్వీకరించవయ్యా. వరదక్షిణ / వరకట్నం కోసం పట్టుబట్టక కావ్య కన్యను పరిగ్రహించు. దీనితో నా పాపాలను పరిహరించవయ్యా. నిన్ను స్తుతించుట కన్న వేరేమి చేయగలను?
చం.
మునుపొక సారి కుంచవరమన్ పురమున్ బనిగల్గి చేర బో
యిన నది మాఖ మందు భవదీప్సితమౌ తిథీ యౌట గృష్ణలో
మునగగ బోవు మాన్య జన పుంజము నన్నును జీర వారితో
ననుగతి వల్లభా పురము నధ్వమునన్ పడిబోవుచున్నెడన్.
ఇదివర కొకమారు కుంచవరం గ్రామంలో ఏదో పనిబడి పోవుచుంటిని. అది మాఘమాసం. ఆరోజు పవిత్రమైన తిథి కావడంతో కృష్ణా నదిలో పుణ్య స్నానాలు చేస్తున్న మహనీయులు నన్ను పిలవడంతో వారిని అనుగమించాను. ఆ రకంగా వల్లభాపురం పోవుచుండగా
కం.
శ్రీ మహితుడు వేదాన్తము
రామస్వామి యను ఘనుడు ప్రథితుడు కొల్లూ
ర్గ్రామాగతు డవధాని
మహామహు డల భాగవతుల యన్వయజుండున్.
గీ.
సూర్యనారాయణాఖ్యుండు శుద్ధ చరితు
డేను పుట్టు పూర్వోత్తరంబుల నెఱుగ గాని
వాసుదేవాభిధుడు బుధవర్యుడొండు
గాగ నలువుల మేము నీ కథల దవిలి.
శ్రీ వేదాంతం రామస్వామి అనే ప్రముఖులు కొల్లూరు గ్రమానికి అతథి వచ్చిన అవధినిగారు భాగవతుల సూర్యనారాయణ గారూ ఓకరికొకరం అంతగా పరిచయం లేకున్నా పండితుడైన వాసుదేవశాస్త్రి ఒకడూ మేము నలువులమము అమ్మా నీ కథలు చెప్పుకుంటూ పోతూ ఉండగా
గీ.
అర్థి నొకళొకొళుల కేమొ యనుచు వినుచు
కాలమధ్వమ్మటు గ్రమింప ఘనుడు నుడివె
వాసుదేవ శాస్త్రీంద్రుడు భవ్యగాధ
తెలుగు సేసె మహారాష్ట్ర దేశభాష.
ఒకరు చెప్పినది మిగిలిన వారు అలాగా అంటూ వింటూ దోవలో కాలం గడుస్తుండగా వాసుదేవ శాస్త్రిగారు మరాఠీ భాషలోని అమ్మ గాధలను తెలుగులోకి అనువదించారని రామస్వామి గారన్నారు.
గీ.
దానికి సగర్భయై ప్రతిభాసమెనసి
నా ప్రతిభ తన్వి గనియె సంతతి కృతి నిటు
లగుట దత్సృతి వివరింతు నవధరింపు
మఖిల జగదీశ! యస్మత్పురాధివేశ.
ఓ అఖిల జగదీశా చెన్నకేశవా! ఆ మాట వినగానే నాకున్న ప్రతిభా విశేషమునకు తనివి దీర నా మనసులో ఒక బీజం పడి యీ కావ్యంగా జనించింది. అదంతా వివరంగా చెబుతాను. అవధరింపుము.
సీ.
"మధురా విజయ కృతి" మాలిమి నొసగితి
గురుడైన నాగలింగునకు కవికి
హనుమ కిచ్చితిని సీతమ్మ కోర్కికి "సత్య
నారాయణ మహత్వ" నామ గాధ
"కళ్యాణ కైవర్తకము" సతీర్థ్యుండని
పిశుపాటి కులున కర్పించితి రతి
"రామకథామృతార్థము" పితృపాదుల
తో పరతత్త్వమందు నిడ గంటి
తే.గీ.
" దత్త భాగవత" మను గ్రంథంబు నిన్న
మొన్న లింగోద్భవస్వామి కెన్న గూర్చి
నేడు నీ కిడుచుంటి ననింద్య దీని
వాడ నున్నావు నీవు నా వాడ వగుచు.
గురువుగారైన నాగలింగం గారికి "మధురా విజయం"
ను, సీతమ్మ కోర్కెగా హనుమకు "సత్యనారాయణ మహాత్వము" ను, సహపాఠి యైన పీశుపాటికి "కళ్యాణ కైవర్తకము", పితృపాదులకు పరతత్త్వమందుటకు గాను "రామకథామృతార్థము"ను, లింగోద్భవస్వామికి " దత్త భాగవతము"ను ఇదివఱకు సమర్పించితిని. ఓ చెన్నకేశవా నీవు నా వాడవని ఈ కృతి నీకీయ దలంచితిని.
గీ.
అర్థకాముడ గాను నీ కప్పగించు
చుంటి గైకొనుమయ్య యీ యుత్తమ కృతి
నోలి నాకేల నీ యోలి యో లలితుడ
వీడు నావా డనుము చాలు వెర వెనయుదు.౧౦
స్వామీ! ధనాపేక్ష తో ఈ కావ్య కన్యను నీకీయుట లేదు. వీడు నావాడు అని నీవనుకుంటే చాలు. అదే నాకు జీవనోపాయం కాగలదు. నీ వద్ద కన్యాశుల్కం నా కెందుకు. అందుకే అందుకోవయ్యా యీ ఉత్తమ కృతిని.
ఉ.
చంచల కాదు కా దచల సన్నకు నేనియు నీల కాదు స్వ
భ్యంచిత కావ్యకన్య యిది యన్ని విథంబుల నిన్ను గొల్చి మె
ప్పించు ననుం గృతార్థు డనిపించు వహించు యశో భరంబు నీ
మంచికి దీని గొంచు గనుమా సుఖసంతతి జెన్నకేశవా.౧౧
ఓ చెన్నకేశవా! ఈ కన్య అటు చంచల యైన లక్ష్మియూ కాదు ఇటు కదలని అచలయైన గిరిజయూ నీలయూ కాదు. ఆదరణీయమైన కావ్య కన్య. ఇది అనేక విథాలుగా నిన్ను మెప్పించి నన్ను కృతార్థుడ చేయగలదు. కీర్తి వహించగలదు.దీనిని స్వీకరించి సుఖ సంతతి కనవయ్యా.
ఉ.
వందలు వేలునుం గలరు వల్లభ లంచు నెఱింగి యుండి య
స్పందమతిం గృతిప్రమద సద్గుణ నీత డొసంగినా డటం
చెందును దక్షిణత్వ మది యేర్పడ నేలిన జాలు జాలుదూన్
ముందర పేర్గడించిన సుపుణ్యుల మించగ జెన్నకేశవా.౧౨
ఓ చెన్నకేశవా! ఇప్పటికే అనేకమంది కన్యలను స్వీకరించి యున్ననూ మంచి పరిపుష్టిగా నున్న సద్గుణ సంపన్న యైన యీమెను దాక్షిణ్యముతో యేలుకొంటే చాలు. ఇంతకుముందు పేరొందిన పుణ్య చరితులను మించిపోగలను.
కం.
శ్రీ మాన్య మజ్జనక పా
దామోదిత మిత్ర కృష్ణమాచార్యపద
ప్రామాణికాచార్య! యోగ
క్షేమావహ నామ! చెన్నకేశవా. ౧౩
ఓ చెన్నకేశవా! మా మాతామహులకు ప్రీతిపాత్రులైనట్టి
భక్తుల యోగక్షేమాలను జూచు కొనువాడను పేరుబొందినవాడవు నీవు.
వ. అవధరింపు మస్మత్త్రయికి వాసుదేవ శాస్త్రి ఇట్లనియె.౧౪.
వినుము. మా మువ్వురితో వాసుదేవ శాస్త్రి యీ విధంగా అన్నారు.
గీ.
నాభి సరసీజమున నొక నందను గని
యతని పనికిని సాహాయ్య మాచరింప
సరసు లరసులు సనక హృత్సరసిజముల
గాముని సృజించి పెట్టు చిద్ఘను తలంతు. ౧౫
నాభి కమలము నుండి పుట్టిన బ్రహ్మను చూచి యాతని పనికి సహాయపడుటకు గాను సనకాదుల హృదయ కమలములందు మన్మథుని సృజించిన చిద్ఘనుడవైన నిన్ను తలంచెదను.
శా.
శ్రీ రూఢంబు శరీరిపాపభర దారిద్ర్యానుసంధాయకం
బారామవ్రతతీవితాన రమణీయానోకహానీక మా
ర్యారబ్దాధ్వరభూనిఖాతశతయూపామేయ భాగ్యమ్ము కా
వేరీ తీరము భాసిలున్ సకలపృథ్వీభాగసౌభాగ్య మై. ౧౬
కావేరీ తీరము సంపదలు మొలకెత్తు నేలతో జీవుల పాపకర్మలచే దరిద్రమునకు తోడైననూ ఆ తటిని తోటలలో ఆర్యా మహాదేవిచే ఆరంభింపబడి భూమిలో పాతబడిన శతయూపమనదగు వృక్షమునకు అల్లుకున్న లత వలె భూమండల మంతకు సౌభాగ్య మనునట్లు ప్రకాశించు చున్నది.
శా.
ఆ కావేరి తటాంచలమ్మున సహస్రాంశుండు పద్మిన్వయ
ప్రాకట్యంబు వహించు వేల నడిచెన్ బాభాసమానుండు యో
గ్యా కారుండల భోగిభోగశయు ముఖ్యమ్మైన చుట్టమ్ము నా
నాకుల్ తీవలు గోచియున్ రశనలై యంగాళి రంజింపగన్.౧౭
ఓ సాయం సమయాన దినకరుడు ప్రొద్దువాలే వేళ ఆయనకు చుట్టము వలె తోడుగా ఒక యోగి ఒంటిమీద ఆకులు తీవెలు గోచీ మొలనూలుగా కలవాడై అచట నడచుచుండెను.
ఒక యోగి ----- సంచారము
కం.
ఏ పగిదినొ? యెపు డెందో?
నీ పద మొకసారి తలచి ని న్నధమర్ణుం
గా పురుషు డైన జేయున్
శ్రీ పతి! మోక్షమ్మతనికి సిద్ధింపదొకో? ౨౮
ఓ లక్ష్మీపతీ! ఆ యోగి ఎప్పుడో ఏ రకంగానో నిన్ను స్మరిస్తూ ఋణగ్రస్తుడై ఉండవచ్చు. దుష్టుడు కావచ్చు. అతనికి మోక్షము సిద్ధించదా?
మ.
చలదూర్మి ప్రచయం బగాధమగు సంసార ప్రవాహంబునం
గల యావర్తములైన జన్మ తతులన్ గాసిల్లు కీటంబు నీ
విలసత్కారుణికత్వ మూత గొని సద్వృత్తిం దరిం జేరు గా
ని లవంబేని స్వతంత్రతం బెరయ దన్నిద్రాత్మ! విట్ఠల్ప్రభూ. ౨౦
పెద్ద పెద్ద అలలకు నిలయమైన చాలా లోతైన కల్లోల కడలి వంటి సంసార తాపత్రయములో అనేక జన్మలనుభవించిన పురుగు కూడా నీ కరుణా కటాక్షము చేత సన్మార్గంలో నీ దరి చేరును గాని తనంత తాను స్వతంత్రంగా నిన్ను చేరలేదు కదా ఓ నిర్ణిద్రుడైన విఠలా.
మ.
అఖిలంబున్ భవదీయ వైభవ మనన్యంబుల్ నభోధారుణీ
ముఖ భూతంబులు భౌతికంబు లని సంబోధించు వేదాన్తముల్
సుఖదుఃఖంబులు బంధమోక్షములు నీశుండైన నీ కున్నవే
నిఖిలంబున్ దన బుద్ధిచే గుడుచు గానీ ప్రాణి విట్ఠల్ప్రభూ. ౨౦
ఓ విట్ఠలా!ప్రభూ! ఈ సృష్టిలో సమస్తమును నీ యొక్క అనన్యమైన వైభవముచే ఏర్పడినవే. ఈ భూమ్యాకాశ ములందలి వాని నన్నిటినీ వేదాంతములలో భౌతికము లనిరి. జీవి తన బుద్ధికి తోచినట్టు గానే ప్రవర్తించును. ఈశ్వరుడవైన నీకు సుఖదుఃఖాలు బంధ ప్రతిబంధకాలు నీకు లేవు కదా.
కం.
బహు తృణ మవు సంసారం
బహి శయన! యశాశ్వత మని యాత్మ నెఱిగియున్
బహుల రజః కలనంబున
బహు శ్రుతులె దారి తప్పు వార లధీశా.౨౧
ఓ ప్రభూ! శేషశాయి! గడ్డి బరక వంటి ఈ సంసారం అశాశ్వతమని తెలిసి కూడా రజోగుణము వలన అన్నీ తెలిసిన వారు కూడా దారి తప్పెదరు.
ఒక కన్య
మ.
అని భక్త్యున్నతి మై గగుర్ప మహితధ్యానోల్లస త్పారవ
శ్య నిరూఢిన్ సకలోర్వరన్ మఱచి నిత్యానందుడై వోవు నా
మునిముఖ్యుం డెదురం గనుంగొనె నొగిన్ బూబోడి నొక్కర్తు న
వ్వనితారత్నము చాకచక్యము నుతింపన్ రాదు శేషాహికిన్.౨౨
భక్తితో ఒడలు గగుర్పొడచునట్లుండి తన ధ్యాన పారవశ్యంలో ఈ జగతినే మఱచి నిరంతరం ఆనందంలో ఓలలాడుతూ పోవుచున్న ఆ మునివర్యుడు తన కెదురుగా ఒక సుతిమెత్తనైన పూబోడిని చూచెను. ఆమె చాకచక్యమును కేశవుడు కూడా లెక్కించలేడు.
సీ.
లేడిచూపుల లీల లే జూపులను జేయు
చొప్పున నొప్పెడు చూపుకోపు
మాలూరఫల మెన్న మా ఫల మే యను
మాద్రి నెసగు కుచమండలమ్ము
సరసీజమా? యిది సరజ మే పొమ్మను
చంద మొందిన మోము చందమామ
చిగురు చెల్వం బన జిరుచెల్వ మని యొత్తి
నట్టు బిట్టలరెడు నంఘ్రి యుగళి
ఆ.వె.
యంగభంగి గాగ నక్షర తత్త్వంబు
నెఱుగువారి భంగపఱచుటెంత?
యన్ని యెడల నున్న యక్షరమ్మునె మాటు
చేయ బూను చాన చేతి కింక.౨౩
ఆమె లేడి వలె లేలేత చూపులను చూస్తోంది. ఏపుగ ఎదిగిన ఫలముల బోలు స్థన యుగళము తోను
ముఖము పద్మము వంటిదా కాదు అప్పుడే విరిసిన తామర అన్నట్లు ఉండే చందమామ లా ఉంది. పాదములు నునులేతగా అందం అనే పూత పూసినట్లుగా ఉన్నాయి. శాశ్వతమైనదానిని మాటు పెట్టుటయే పని యైనచో అంగభంగమైనపుడు అక్షరమైనదేదో తెలిసిన వారినైననూ భంగపరచడం కష్టమా?
ఆ.వె.
అచటి కొమ్మలందు నాకోమ్మ నొకకొమ్మ
గా దలచి యోగి కడచి నడచె
లోష్ఠ కాంచనములలో భేద మెఱుగని
విరతు మతికి నిదియు వింత యౌనె. ౨౪
అచట ఉన్న వారందరిలో ఆమె కూడా ఒకతె యని అనుకొని ఆ యోగి వెడలి పోయెను. మట్టికీ బంగారానికీ తేడా చూడని విరక్తుడైన వానికి ఈమె ఈమె సోయగాలు వింత అగునా? ఏమైనా ఆగునా?
ఉ.
ఉల్లము గొల్లవోవ నల యుగ్మలి తిగ్మరుచిపరకాశు డౌ
నల్ల మునీంద్రు గాంచి తన యంగము లంగజు చేతదూల మే
నెల్ల జెమర్ప నోర్పు సెడ నెంచె మనంబున వీని పాద సం
పల్లవ మేని లేని యగపల్లవమా? యసి శంబరాలికిన్.౨౫
ఆ వనిత తన హృదయము దోచుకోబడినదై వేడిగా వాడిగా ఉన్న ఆ యోగిని చూసి మన్మథ తాపానికి గురియై శరీరమంతా చెమటచే తడిసినదై సహనము లేక ఈ శరీరం అతని గొప్పదైన పాద స్పర్శ పొందనిచో నాది అదో పాదమా మన్మథునికి ఓ కత్తిగాని.
మ.
కమలాకాముకు కామనీయకము రాకా యామినీ నాయకో
త్తము సాకల్యము మారు చారుతర తాత్పర్య మర్థాంగజా
ని మహత్త్వం బజునోజముం బెనుచు మౌనిప్రఖ్యు సేవారతిన్
కమనీయం బగుగాత మామకము భాగ్యం బెందు యోగ్యంబనన్. ౨౬
కమలాకరుడైన సూర్యుని అందమూ పున్నమి రేరాజైన చంద్రుని సకలత్వము మారిపోవా మన్మథుని మహత్వం ముందు. ఆ విష్ణువు తేజస్సును కూడా త్రుంచగలదు. ఆ యోగి సేవలో నా యొక్క భాగ్యము యోగ్యమై కమనీయమై వరలు గాక.
కం.
ఏవిధమున నేనియు నే
నీ వశివరు నాత్మవశ సుఖేచ్ఛు నొనర్తున్
భావము పూనిన కృతుల క
భావం బన గల్గునే శుభం బగుననుచున్.౨౭
ఏ తీరు నైనా ఈ ముని వర్యుని ఇంద్రియ నిగ్రహుని నాకు నచ్చిన వాడు కనుక సుఖేచ్జ కలుగు నట్లు చేతును.
మనసులో పూనిక ఉండాలే గాని నిరాదరణను జయించటకు వీలుకాదా. శుభమే కలుగును.
చం.
తలచి చలించి లేచి కలితంబగు జూపు పరిభ్రమింప ని
శ్చలు నతని న్విలాసశతసంస్తుతపాశ నిబద్ధు జేయ నెం
చి లలన గూర్చు చెయ్వులు వచింపగ వచ్చునె ?మెచ్చవచ్చు బో
వలచిన వారికిన్ తగు నుపాయములం గలవే? యపాయముల్.౨౮
ఆమె అటులనుకొని లేచి అర్థమైంది అన్నట్లు కనులు కదలించి ఎలాగైనా ఆ యోగిని తనూ విలిస పాశములలో చిక్కునట్లు చేయ నిశ్చయీంచుకొని ఆమె చేసే చేష్టలు ఏమని చెప్పగలము? వలపు వెల్లువలో బడ్డవారికి ఎన్ని ఉపాయాలో. మెచ్చుకోవచ్చు. యపాయములుండునా?
మ.
తన వాల్జూపుల చొక్కు మందునకు జెందన్ రాక లీలాలతా
వనిపాతంబున కోటు వోక నిజ నిర్వేశం బపేక్షింపకే
చను యోగిన్ వల జేర్ప వచ్చు వల నిచ్చం బెచ్చు యోజించుచున్
వనితారత్నము నూత్నహార లతికా వక్షోజ విక్షోభయై.౨౯
ఆ వనితామణి తన వాలు చూపులకు చిక్కక ఇచ్చవచ్చినట్లు తిరుగుచున్న ఆ యోగిని ఏ రకంగా వలలో వేసుకోవాలనే ఆలోచనలతో అంతర్మధనంతో మరో నూతన హారముల తీవె ఎదపై కదలాడగా భంగపడకుండా యోచించుచున్నది.
ఉ.
కట్టిన పట్టు పుట్టము వికాసము భాసుర మై రహింప నౌ
దట్టపు మేని కాంతి పయి దారటలాడెడు గుబ్బిగుబ్బలన్
దొట్టిన చాయ హార రుచియున్ కను బ్రామగ మౌనినాథు నా
కట్టి యెదిర్చి దోయిలి చొకారము మీఱ నమర్చి యాప్తితోన్.౩౦
చక్కని ఆమె శరీర కాంతిపై కట్టుకున్న పట్టు చీర అందంగా అలరారుతూ ఉంటే మెడలోని హారముల చాయ చనుదోయిపై తారటలాడుతుంటే ఆ మునిపుంగవుని ఆకట్టుకుని అందంగా దోసిలి యొగ్గి ప్రేమగా.
కం. సుమనః ప్రియభానా! నుత
దమ! శాంతిసుఖ ప్రకామదా! యోగకలా
కమనీయక! పావన సం
గమ! కూర్తు ననాథనాథ! కైమోడుపులన్. ౩౧
ఓ పావనమూర్తీ! ఓ మంచిమనస్సుతో హిథమొనర్చువాడా! నుతింప దగినవాడా! శాంతి సుఖాధికముల నిచ్చువాడా! ఓ యోగిపుంగవా! అనాథనాథా! నీకివే నా జోతలు.
కం.
అని య క్కొమ సాగిలి మ్రొ
క్కిన కనుగొని మౌనివరు డొగిన్ సాదరుడై
యనితర సాధారణ పతి
జనవాల్లభ్యం బెనయుము చానా! యనియెన్. ౩౨
అట్లు ఆ వనిత సాగిలపడి నమస్కరించగా ఆదరంగా చూచిన మునివర్యుడు నీకు భర్త మరియు జనుల ప్రేమాభిమానాలు మెండుగా కలుగు గాక అని దీవించెను.
గీ.
పుడమి రజము పయోధర భూమి నెఱయ
లేచి నిలిచి ప్రకాశించె లేమ యపుడు
మౌనివర్యుని పై గొన్న మమత కతన
నల్లనల్లన దాద్రూప్య మమరి నట్లు. ౩౩
అలా నమస్కరించి లేచిన వక్షోజములపై కాస్త మట్టి యంటుకొన్నదై లేచి నిలబడగా ఆయన మీద మమకారము వలన ఎడనెడ ఆయనతో అల్లుకు పోయినట్లుగా అనిపించింది.
భోగినీ ---- యోగి సంవాదము
ఉ.
పన్నిన ప్రేమ బంధమున పై బడి తేని దలంక డిట్టె యీ
సన్నలకు న్విలాసముల చాయకు లోబడువాడె? వీడు సం
పన్న తపః ప్రభావు డతివా! మనకిచ్చట సిగ్గు లగ్గె ముం
దున్నది పో రసం బనుచు నూరక మారుడు వోర నారియున్. ౩౪
ఓ అతివా! నీవేదైనా పన్నాగము పన్నితే ఏమోగానీ ఈ నీ చిలిపి చేష్టలకు లోబడతాడా? మహా తపస్సంపన్నుడు. ఈ సిగ్గులూ ఏదో మేలు కొరకే. అయినా ముందున్నది అసలైన పోరు. మన్మథుడు ఊరకే వదలునా.
ఉ.
యోగి వతంస! నా జని యథోచిత మయ్యె భవద్దయాప్తి నిం
కేగతి బ్రోచెదో ? తలుప నెన్నడు తుచ్ఛ సుఖమ్ము లేను నీ
యీగి యనర్థ మైన యిల నెల్ల వడంకదె? నన్ను భోగినిన్
యోగిని జేసి యెట్లు? మహిమోజ్వల!యేల ననుగ్రహింపవే.
౩౫
ఓ యోగి పుంగవా! ఏదో మంచి పుట్టుకనే పొందాను. నీచమైన సుఖాలను కోరుకోను. నా ఈ త్యాగము వృధా అయినచో భూమి కంపించదా? నీ చేరికలో ఏలాగున బ్రోచెదవో గది. భోగినైన నన్ను యోగినిగా ఆనుగ్రవింపవయ్యా ఓ మహనీయా!
మ.
అని లో నున్నది విప్పి జెప్ప నత డ య్యజ్జాక్షి నీక్షించి యి
ట్లను లేమా! భవదీయమానస మదెట్లట్లింక గా జాలదే
మనినన్ లోకము గోడు మాని వనమధ్యంబందు జంతువ్రజం
బును బోలంగ జరించు మాకు నకటా! భోగంబు లింపౌనొకో? ౩౬
తన మనసులోని మాటలు చెప్పిన ఆ తలపుల వనితను జూచి లలనా! నీ మనస్సు అంత తేలికగా సర్దుకోలేదు. ఎంచేతనంటే ఈ లోకం పోకడను మానుకొని అడవుల్లో జంతువుల వలె మసలే మాకు భోగలమీద ఆసక్తి కలుగునా అనెను.
ఉ.
నీకున్ బోలిన వాని గాగ నెవనిన్ నిర్మించె నా ధాత సు
శ్రీ కు న్వాని వరించి జవ్వనము వాసిం జెంద సౌఖ్యంబులన్
గైకో నెంచుము నన్ను బోటి వికలుం గామాదిదూరుం జటా
నీకశ్మశ్రుభయంకరు న్వలచితేనిన్ నవ్వరే? కామినీ! ౩౭
నీకు సరితూగే వానిని ఎవరినో బ్రహ్మ సృష్టించే ఉంటాడు. అటువంటి వానిని వరించి నీ యవ్వనము తనివితీరా సుఖాలను పొందే ఆలోచన చేయాలి కాని నాలాంటి విరాగిని జడలు కట్టిన శరీరంతో కామం లేని వాడిని నువ్వు ప్రేమిస్తే లోకులు నవ్వరా?
ఉ.
తా నట యోగివర్యు డట తన్వి నొకర్తుక దెచ్చెనంట యీ
మౌనికి భిక్షసేయవలె మానిని కేమి యొనర్పగా వలెం
బూని వచింపు డంచు బొరపొచ్చెములాడు జనంబులందు నీ
కేనియు నాకునేని తలయెత్తగవచ్చు నెటుల్? తలోదరీ! ౩౮
తానొక యోగి యట. ఒకామెను కూడా తెచ్చుకున్నాడట.మరి అతనికి భిక్ష చేసినా ఆమెకు ఏంచేయాలి? అని లోకులు తేడా మాటలంటుంటే నీవైనా నేనైనా తల లెత్తుకుని తిరుగ గలమా? తలోదరీ!
కం.
అని నవ్వు వుట్ట ననుచున్
జన నెంచెడు మౌనితిలకు చందము గని యా
వనితామణి తన నెమ్మన
మున దలచె నిదంవిథముగ మురిపెము లఱుమన్. ౩౯
అని నవ్వుకుంటూ చెప్పి పో బోవుచున్న ఆ మునిని చూచి తన మనసులో ఈ విధంగా అనుకుంది.
మ.
వనితామండలి కప్రతిష్ఠ ప్రవరున్ వాంఛించి తెచ్చె న్వరూ
ధిని నే రెండవదాన నౌదునొకొ ? యీ ధీసాంద్రునిన్ గోరి నా
కును నద్దానికి సామ్యమే? తుద జలాగ్నుల్ లేవె? య ట్లేల? నా
యను వెల్లం దిలకించి వశ్యుడవు నం చావెంట దా నిట్లనెన్. ౪౦
ప్రవారాఖ్యుణ్ణి కామించి వనితాలోకానికే చెడ్డ పేరు తెచ్చింది వరూధిని. నేను ఆ కోవలో రెండవదానినేమో? వరూధినికీ నాకు పోలికా? చివరగా అనుకున్నది జరుగక పోతే నీరూ నిప్పు ఉండనే ఉన్నాయి. అయినా నా అనుకూలతలను చూచి తానెందుకు వశము కాడు అని ఇట్లనెను.
ఉ.
లోకముగోడు మాని పరలోకము నెంచి తపించు టెల్ల నా
నాకవధూసుఖాప్తికి మనం బురియాడుచు నుంట గాదె నా
థా! కరుణించి నన్దనిపి దైవతభామల నాదరించుచో
నీ కెఱుగంగరా వొకొ?మనీషితసిద్ధి విశేషసంపదల్.౪౧
ఓ నాథా! ఈ లోకంలో ఉన్నవి వద్దనుకుని పరలోకం కోసం కలవరించడమంటే ఆ స్వర్గలోక కన్యల తో సుఖించాలనే కదా. దైవతా లోకంలో స్త్రీలను కోరుకో గల నీకు ఈ ఇష్టమైన శారీరక సంపదలు తెలియనివా?
ఉ.
అన్నియు నాత్మకుం దెలిసి యక్కట మాటల మోస పుచ్చగా
జన్నె? నిను న్విధాతృడు నిజమ్ముగ నా కయి సృష్టిసేసె నే
మన్న ని కేమి?లోకమునకై విధివ్రాత దలంగవచ్చునే?
పున్నెము గట్టుకొమ్ము ననుబోటిని గాచి మునీంద్ర చంద్రమా!౪౨
ఓ మునులలో చంద్రుని వంటి వాడా! నీకు ఆత్మలో అన్నీ తెలుసు. అయినా మాటలతో మోసం చేసిపోదువే? నా కోసమే నిన్ను సృష్టించినాడు ఆ బ్రహ్మ. లోకం కోసం విధివ్రాత ను కాదనగలమా? నన్ను పరిగ్రహించి పుణ్యం కట్టుకోవయ్యా.
మ.
తనకుం దా నయి కోరి వచ్చిన లతా తన్వి న్విసర్జించె ని
మ్ముని యౌరా! రస మిట్టు లుండునె? మహామోహాప్తి నా లేమయుం
దనకై ప్రాణము వాసె గాల్పనె? తపోదాంత్యాదు లం చాడు నీ
జనవాదంబు సహింతు నెట్లు దివి కే జన్న న్మునీంద్రోత్తమా! ౪౩
ఓ ముని శ్రేష్టుడా! తనకు తానై వలచి వచ్చిన కాంతను ఈయన కాదన్నందుకు ఆమె ప్రాణత్యాగం చేసిందట. ఇంకొకరి ఉసురు పోసుకోడానికా ఈ తపస్సులూ మొదలైనవి అని లోకులు అనే మాటలు స్వర్గానికి పోయినా సహించేదెలా?
సీ.
గలమున బంగారు గొలు సిచ్చెద గాని
మొలత్రా డొనర్చు మో మునివరేణ్య!
పైట చెంగొక కొంత పంచి యిచ్చెద గాని
పిడిచుట్టు చుట్టు మో విమలహృదయ!
యుత్తరీయం బొక డుండె నిచ్ఛెద గాని
బుజము పై నుంచు మో విజిత మదన!
లలి కెంపు ముక్కు పోగుల నిచ్చెదను గాని
శ్రుతుల భూషింపు మో నుతచరిత్ర!
గీ.
చేత జెడ లెల్ల జిక్కు తీసెదను గాని
నను నియోగింపు మింక నో యనఘమూర్తి!
చేరి నిరతంబు సేవ సేసెదను గాని
మదనసామ్రాజ్య మేలు మో మాననీయ! ౪౪
ఓ మునీంద్రా! నా గళసీమ నున్న బంగారు గొలుసు నిస్తాను. మొలత్రాడుగా కట్టుకో. అలాగే నా పైటచెంగు కొంత పంచి ఇస్తాను. లుంగీ లా కట్టుకో. నాదగ్గర ఉత్తరీయం ఒకటి ఉంది ఇస్తాను. భుజం మీద వేసుకో.
మంచి ఎఱ్ఱని ముక్కు పోగులు ఇస్తాను. కాస్త చెవులకు పెట్టుకో.
నీ తల చిక్కులన్నీ జాగ్రత్తగా తీస్తాను గానీ నన్ను వినియోగించుకో. ఎల్లప్పుడూ నీకు సేవ చేస్తాను గానీ నా మన్మథ సామ్రాజ్యాన్ని ఏలుకో.
మ.
తపసీ! దాపగ నేల నా మనము మత్ప్రాణంబు లేనిన్ భవ
త్కృపకుం బాత్రము లేమి సేసెదవొ? నారీహింస పాపంబు పూ
ర్వపు మౌనీంద్రులిదే తలంచికద ద్యోవారాంగనాసంగమం
బుపలాలించిరి నీ వెఱుంగవె? పురాణోక్తిప్రపంచమ్ములన్.
౪౫
ఓ మునివర్యా! నీకు పురాణ వచనాలు అవీ బాగా తెలుసుకదా! నా మనస్సునూ ప్రాణాన్ని కాదంటావా నీకు స్త్రీ హింసా పాపం అంటుకోదా? పూర్వపు మునులెందరో అందుకే కదా అప్సరసలను కాదనకుండా ఆదరించారు.
కం.
శ్రీ లలిత! బ్రతుకుదును నీ
యాలింగన మెనసి దివికి నరిగెద లేదే
నేలాగు నీట ముంచెదొ?
పాలన్ముంచెదవొ? నీదుపాలంబడితిన్. ౪౬
ఓ లలితుడా! నీ కౌగిట గౌరవించితే అది స్వర్గమే నాకు.
లేదా పాల ముంచెదవో నీట ముంచెదవో నీపాలినబడినదానిని.
కం.
అనుచున్ డగ్గుత్తిక జెం
దిన కంఠము భాష్పలవము నెనసిన కనులుం
గన క్రొత్త యైన వైఖరి
యను గల రుచిరాంగి జూచి యోగి యచలుడై.౪౭
కలకంఠి కంట నీటితో గద్గదస్వరముతో మరేదో కొత్తగా కనిపించుచుండగా ఆమెను చూచి యోగి కదలనివాడై
కం.
వెడనవ్వు నవ్వి యిట్లను
బడతీ! నీ నేర్పు మెచ్చవచ్చున నీ కె
వ్వడు దగు నట జూపిన నా
కడ నింకిట నిట్లు పలుకగా కాదు చుమా. ౪౮
ఆ ముని ఓ చిరునవ్వు నవ్వి ఓ వనితా! నీ మాటల నేర్పు మెచ్చుకోదగినదే. నీకు సరియైన వానిని విధాత చూపించాడు. అంచేత నా వద్ద ఇంక ఇలా మాటాడకు.
కం.
వలవని వానిన్వలచుట
వలపు తెఱంగే? మెఱుంగువాల్గంటీ! నీ
పలుకులు చిత్రతరమ్ములు
కలికి! రసాభాస మిది జగమ్మున కింపే.౪౯
ఓ కలికీ! నిన్ను ప్రేమించని వానిని నువ్వు ప్రేమించడం ఏమైనా పద్ధతా? చాలా చిత్రంగా మాటాడుతున్నావే. ఇటువంటి అనౌచిత్యము లోకానికి ఇంపగునా?
మ.
క్షణభోగ్య మ్మవు తుచ్ఛసౌఖ్యమునకా శాంతిప్రదంబౌ ప్రతి
క్షణకష్టాత్తతపఃప్రభంధమున కాశ్వాసాంతముం గూర్చి వా
రణయానా! ననుబోటి లోబడుట? నీ ప్రౌఢత్వ మే మందు? నీ
ఫణతు ల్చాలును జాలు బొమ్ము కలదే? భావం బభావంబునన్. ౫౦
ఓ గజగామినీ! ఎంతో శాంతికాముకమై నే కూర్చుకున్న తపస్సనే ప్రబంధానికి ముగింపు పలికించుటకా నాబోటి వారిని లోబరచుకోవడం? క్షణభోగ లాలసత్వమునకా ఈ తపస్సు? నీ గొప్పతనం ఏమని చెప్పనగును? నీ మాటలతీరు చాలుచాలు. లేనిదానిలో ఏదో ఉందని అపోహపడుట తగునా?
మ.
వనితా! కీకసమాంసచర్మమయ మీ వర్ష్మంబు పై పూతలే
ననలున్ సొమ్ములు నంబరంబులును సౌందర్యార్థ మేదో కదే
నను గన్బ్రామ దలంచుచుంటి వటు లౌనా? చాన! తత్త్వార్థయు
క్తిని గా కన్యుల కే మధీనులమె? పొల్తీ! వెల్తియై తక్కటా! ౫౧
ఓ వనితా! ఎముకలు మాంసము చర్మముతో కూడుకున్న ఈ శరీరం అంతా పై పూతలే. ఈ తాపము నగలు వస్త్రాలు ఇవన్నీ ఏవో అందం కోసమే కదా. నన్ను మోసగాడిలా చూస్తున్నావు కదా. నేను తత్త్వార్థ ముక్తికి అధీనుడను కాని ఇతరములకు కాదు . అంత తక్కువ వాడిని అయ్యానా?
కం.
విను మీ వబల వటం చిటు
లనుమానించెదను గాని యలివేణీ! నా
దు నియమము సెఱచు నెవ డా
తని గాల్పనె? శాప మొసగి తద్వంశముతోన్.౫౨
ఓ అలివేణీ! ఏదో అబలవు కదా అని చూస్తున్నాగాని లేకుంటే నా నియమాలను చెఱచే వారిని వారి వంశముతో సహా నాశనమగునట్లు శపించనా?
కం.
అని పోవుచున్న యమ్ముని
గనుగొనుచుం బకబక నగి కలికి వలుకు నో
మునినాథ! చిత్తగింపం
జను వధానమున మనవి శమ మమరారన్. ౫౩
అని చెప్పి పోవుచున్న ఆతని జూచి ఆమె పకపకా నవ్వి ఓ మునివరా! విన్నపం చేసినప్పుడు వినడం సబబు గాని కోపపడడం తగునా?
గీ.
క్రోధ మన గామ మనగ వైరు లివి రెండు
తపమునకు హీన మందు గ్రోధంబు సుఖము
కలుగదు వ్రతంబు చెడు గాన గామ మన్న
వ్రతము సెడినను సుఖ మఖర్వము నమర్చు. ౫౪
తపస్సునకు కామక్రోధములు అనునవి రెండు శత్రువులు. హీనపక్షంలో కోపం వలన సుఖం కలుగదు. వ్రతం చెడినా కామం వలన సుఖం అధికంగానే లభించవచ్చు.
ఆ.వె.
కామ మెందు గలదు కాకున్న మోక్షంబు
మాత్ర మెనయ వశమె? మౌని తతికి
గామి గాని మోక్షగామి కా డనెడు నా
ర్యోక్తి వినమె? క్రోధ ముఱదు గాని. ౫౫
కోరిక అనేది లేకపోతే మోక్షము ఎలా వస్తుంది? అదీ ఓ కోరికే కదా మునులకు. కామి గాని వాడు మోక్ష గామి కాడు అనే పెద్దలమాట వినడం లేదా? కాని కోపం మాత్రం తగనిది.
posted by Sundara Ramam Rallapalli at
1:56 AM
0 Comments
